18 november 2019 

Op deze dag startte een handelsmissie van de provincie Zuid-Holland naar China. Met Jaap Smit aan het hoofd en ruim twintig bedrijven en instellingen in zijn spoor. Zuid-Holland heeft een vriendschapsrelatie met de provincie Hebei en met Shanghai Pudong. De westerse blik op China is de laatste tijd veranderd. Ook de activiteiten van Zuid-Holland worden kritisch bekeken.

Jaap Smit: “Ik snap de vraag of wij als provincie naar China moeten gaan. Die is ook terecht. Het is eigenlijk het enige land waar wij als provincie zo’n inspanning leveren en met handelsdelegaties naartoe gaan. Denk maar niet dat zo’n missie een snoepreisje is. Ik kom altijd bekaf terug, het is keihard werken. Zakendoen met China vereist nu eenmaal dat je ook via de weg van de overheid daar binnenkomt. En dat is mijn rol. Ik ben daar degene die aan de deur belt bij mijn collega. Zeg, ik kom hier met een aantal mensen bij u op bezoek, want die willen graag zakendoen met uw mensen. Kunt u er ook een paar bij elkaar halen. Beetje plastisch uitgedrukt, maar zo gaat het wel.

Niet naïef

De vraag ‘moeten we daar wel naartoe’ wordt tegenwoordig vaker gesteld. Het sentiment verandert. Dat heeft alles te maken met angst van verlies van intellectueel eigendom, met mensenrechtenkwesties en het hele andere samenlevingssysteem daar. Ik vind niet dat we daar naïef in moeten zijn. Maar het betekent ook niet dat je zegt: hoor eens, we willen er niets meer mee te maken hebben. We zien China hard opkomen als enorme economische wereldmacht, zo niet de grootste straks. Het is fascinerend. Nederland heeft altijd geleefd van internationale handel. Ik denk dat het verstandig is om op een prettige manier met zo’n sterk en groot land manieren van zakendoen te vinden.

Er zijn grote culturele verschillen. Daar staat het collectief centraal, daar is het individu onderdeel van het collectief, ondergeschikt aan het collectief, met alle gevolgen van dien. En bij ons is het als het ware ‘weg met het systeem’, en ben ik als individu het centrum van het universum. Tijdens de missie van 2019 heb ik een aantal goede gesprekken gevoerd over de culturele verschillen en de huidige sentimenten. Dat had ik tevoren ook tegen Provinciale Staten gezegd.

Ik heb deze thema’s in China twee keer expliciet bespreekbaar gemaakt, in de rust van een bijeenkomst. Zonder opgeheven vinger. Dan vraag ik: helpt u mij nou eens even met het vinden van de antwoorden en noem ik de betreffende thema’s. Ik schroom niet zaken op een prettige manier aan de orde te stellen. En dan ontstaat er een heel mooi gesprek, waarin iemand zich niet bedreigd voelt.

Chinese ambassadeur

Ik heb ook met de Chinese ambassadeur hier in Nederland gesproken over de verschillen tussen onze landen en zaken als Huawei en waarom we daar zo zenuwachtig van worden. Als we elkaar willen begrijpen, dan moeten we er met elkaar over praten.

Naar China reizen met je eigen electronica is lastiger geworden in de loop der jaren. Overigens vertik ik het om met nieuwe spullen richting China te gaan. De laatste keer zei ik: geef mij maar een oud “bakkie” mee en mijn iPad laat ik gewoon thuis.